Valentijn; Drie dagen feesten en seks

Vandaag, 14 februari, is het Valentijnsdag. Persoonlijk heb ik daar nooit iets mee gehad. Ik heb het altijd vreemd gevonden om slechts een dag per jaar te wijden aan vriendschap en liefde. Vroeger dacht ik, en ik denk velen met mij, dat Valentijn ontstaan is binnen een christelijke traditie. Tot ik jaren  geleden op het internet ging zoeken naar de oorsprong van deze feestdag. Toen werd het me duidelijk dat ook deze dag, net als vele andere zogenaamde christelijke feesten als Kerstmis, Pasen, Allerheiligen etc., een ‘heidense’ oorsprong heeft. Het Vaticaan heeft er een christelijk jasje omheen gedaan, as usual.

Het verhaal dat ik kende over Valentijn ging over een priester met de naam Valentijn die vreselijk werd gemarteld omdat hij weigerde het christendom op te geven (held) en stierf op 14 februari in het jaar 269. Een legende vertelt dat Valentijn een de dag voor zijn executie een afscheidsbriefje achterliet voor een jonge vrouw op wie hij verliefd was geworden, de dochter van een medegevangene. Hij zou het briefje hebben ondertekend met ‘Van jouw Valentijn’. Hier zou ook de traditie vandaan komen om kaarten te ondertekenen met ‘jouw Valentijn’. Maar…

De oorsprong ligt in de Griekse mythologie. Lupercalia, een feest van 13 t/m 15 februari om de vruchtbaarheidsgod Pan te eren. Pan is als volwassene geboren, met horens, baard, bokkenpoten en een staart. Hij is de god van het woud, het vee, de herders en het dierlijke instinct. De Romeinen nemen later Pan over als hun god Lupercus. Lupercus is een demonengod die een wolvin als een vrouw (genaamd Luperca) heeft. 
Volgens de overlevering heeft Luperca Remus en Romulus opgevoed, de stichters en bouwers van de oude stad Rome.

In de Romeinse tijd gingen de priesters die Lupercus aanbidden de straat op,  slechts gekleed in bokkenhuiden slaan zij de vrouwen met riemen van bokkenleer. Dit zou de vruchtbaarheid bevorderen. Ook is er op dit feest een soort loterij. Geslachtsrijpe jongens en meisjes moeten een lootje trekken en horen gedurende het feest bij elkaar. Om te feesten, maar vooral om hun maagdelijkheid te verliezen. De grotten van Romulus en Remus zijn hierom berucht.

De vruchtbaarheidsfeesten verspreidden zich vanuit het oude Rome over heel Europa. Vaak ging het er liederlijk aan toe. Hele orgiën speelden zich af tijdens deze drie dagen. Leiders van de toenmalige christelijke kerk verboden de heidense vruchtbaarheidsfeesten omdat zij van mening waren dat deze een gevaar vormden voor de bevolking. Het volk bleef de feesten echter gewoon vieren. Daarom besloot de kerk om er een christelijk tintje aan te geven. De heilige Valentijn werd gekoppeld aan de 14e februari. Vanaf dat moment mocht de bevolking Valentijnsdag op een gepaste (c.q. kuise) wijze vieren.